Tháp Học Tập Là Gì? Phương Pháp Tăng Hiệu Quả Ghi Nhớ Trong Giảng dạy và Học Tập

Trong quá trình học tập và giảng dạy, tháp học tập hay còn gọi là kim tự tháp học tập được coi là một phương pháp hiệu quả giúp nâng cao khả năng ghi nhớ và tiếp thu kiến thức. Đặc biệt, đối với các bạn học sinh, sinh viên đang chuẩn bị cho kỳ thi IELTS, việc hiểu rõ và ứng dụng tháp học tập không chỉ giúp cải thiện kỹ năng ngôn ngữ mà còn tối ưu hóa quá trình học tập và giảng dạy.

Khái niệm Tháp học tập là gì?

Kim tự tháp học tập bao gồm các tầng khác nhau, thể hiện tỷ lệ ghi nhớ của người học khi áp dụng các phương pháp từ ít hiệu quả đến hiệu quả nhất.

• Các phương pháp thụ động như đọc sách hay nghe giảng thường mang lại tỷ lệ ghi nhớ thấp.
• Trong khi các phương pháp chủ động như thực hành hoặc giảng dạy lại cho người khác sẽ có tỷ lệ ghi nhớ cao hơn.

Đây cũng chính là tháp ghi nhớ thể hiện khả năng ghi nhớ kiến thức thông qua các phương pháp khác nhau.

Mục tiêu của tháp học tập là khuyến khích người học sử dụng các phương pháp chủ động để đạt được hiệu quả tối ưu trong việc ghi nhớ và vận dụng kiến thức. Đối với các bạn học sinh cấp 3 và sinh viên, việc ứng dụng tháp học tập trong quá trình ôn luyện IELTS sẽ giúp cải thiện khả năng ngôn ngữ và kỹ năng giao tiếp.

Lợi ích của việc áp dụng tháp học tập

• Tăng hiệu quả trong việc ghi nhớ kiến thức
  Tháp ghi nhớ khuyến khích sử dụng phương pháp tương tác, thực hành để tăng hiệu quả ghi nhớ thông tin. Khi tham gia vào các hoạt động học tập chủ động như thảo luận nhóm hay thực hành, người học có thể ghi nhớ lâu hơn và hiểu sâu hơn các kiến thức.

• Tăng cường kỹ năng giao tiếp và giảng dạy
  Một trong những lợi ích lớn của việc áp dụng kim tự tháp tháp học tập là nâng cao khả năng giao tiếp và giảng dạy. Khi bạn giảng dạy lại cho người khác, không chỉ kiến thức được củng cố, mà kỹ năng thuyết trình và giao tiếp của bạn cũng phát triển.

• Tối ưu hóa phương pháp học
  Phương pháp học chủ động giúp tối ưu hóa thời gian học tập bằng cách khuyến khích học viên tham gia trực tiếp vào quá trình học. So với phương pháp thụ động, phương pháp chủ động qua thực hành và giảng dạy giúp học sinh, sinh viên nắm bắt kiến thức chắc hơn. Đây cũng là một phương pháp hữu ích không chỉ trong học tập mà còn trong việc xây dựng kỹ năng giảng dạy, rất quan trọng cho những ai muốn nâng cao khả năng trình bày và chia sẻ kiến thức.

Chi tiết 7 tầng trong mô hình tháp học tập

Lecture – Bài giảng (Tỷ lệ ghi nhớ: 5%) 

Phương pháp học tập qua bài giảng được coi là hình thức học tập thụ động nhất trong kim tự tháp học tập, với tỷ lệ ghi nhớ chỉ khoảng 5%. Với phương pháp này, học viên chủ yếu tiếp thu kiến thức thông qua lời giảng và tài liệu từ phía giảng viên. 

Khi học viên chỉ lắng nghe mà không có sự tương tác, kiến thức dễ dàng bị lãng quên. Đặc biệt, trong việc học tiếng Anh, nếu chỉ dựa vào việc nghe giảng mà không thực hành, khả năng tiếp thu và nhớ kiến thức sẽ bị hạn chế rất nhiều. 

Mặc dù hiệu quả ghi nhớ thấp nhưng đây vẫn là một phương pháp quan trọng trong tạo dựng nền tảng kiến thức cho học viên. Để tối ưu hóa tầng bài giảng, người dạy nên lồng ghép thêm sự dẫn dắt cùng những ví dụ cụ thể.

Reading – Đọc (Tỷ lệ ghi nhớ: 10%) 

Đọc là một cách học tập khá phổ biến, với tỷ lệ ghi nhớ khoảng 10%. Đây là bước nâng cao hơn so với nghe giảng, vì học viên phải chủ động tiếp nhận thông tin từ tài liệu, sách giáo khoa hoặc các nguồn học liệu trực tuyến. Tuy nhiên, việc đọc đơn thuần không đủ để duy trì lượng kiến thức lớn, đặc biệt là đối với các kỹ năng cần thực hành như kỹ năng ngôn ngữ trong IELTS. 

Để tăng hiệu quả cho phương pháp Đọc, người học nên kết hợp với việc ghi chú, tóm tắt thông tin.

Audio Visual – Học tập bằng âm thanh, hình ảnh (Tỷ lệ ghi nhớ: 20%)

Học qua các công cụ âm thanh và hình ảnh giúp tăng cường trải nghiệm học tập. Các video, hình ảnh, âm thanh kích thích thị giác và thính giác, giúp học viên ghi nhớ thông tin tốt hơn so với chỉ đọc hoặc nghe giảng. 

Với tỷ lệ ghi nhớ khoảng 20%, phương pháp này thường được áp dụng rộng rãi trong các lớp học ngôn ngữ, giúp người học làm quen với tình huống thực tế thông qua video hội thoại, bài thi mẫu. Tuy nhiên, phương pháp này vẫn còn khá thụ động nếu không kết hợp với các hoạt động tương tác và thực hành.

Demonstration – Thuyết trình (Tỷ lệ ghi nhớ: 30%)

Khi học viên tham gia vào quá trình thuyết trình hoặc xem người khác thuyết trình, họ bắt đầu chuyển sang quá trình học chủ động hơn. Tỷ lệ ghi nhớ trong trường hợp này tăng lên khoảng 30%. Điều này là do khi thuyết trình, người học cần phải nắm bắt nội dung kỹ hơn để có thể diễn đạt và chia sẻ lại. Đây là một bước tiến quan trọng hành trình ghi nhớ và ứng dụng kiến thức, đặc biệt là khi học viên cần thuyết phục người nghe bằng lập luận logic và thông tin chính xác.

Group Discussion – Thảo luận nhóm (Tỷ lệ ghi nhớ: 50%)

Thảo luận nhóm là một trong những phương pháp học tập tương tác hiệu quả, với tỷ lệ ghi nhớ khoảng 50%. Khi tham gia thảo luận, học viên không chỉ tiếp nhận kiến thức từ người khác mà còn được bày tỏ quan điểm, phân tích và trao đổi thông tin. Điều này giúp củng cố kiến thức và phát triển tư duy phản biện. 

Trong quá trình học IELTS, việc tham gia các buổi thảo luận nhóm sẽ cải thiện đáng kể kỹ năng Speaking và khả năng diễn đạt ý tưởng.

Practiced By Doing – Thực hành (Tỷ lệ ghi nhớ: 75%)

Học thông qua việc thực hành là một trong những phương pháp học tập chủ động với hiệu quả cao, đạt tỷ lệ ghi nhớ khoảng 75%. Khi thực hiện các bài tập thực hành, học viên không chỉ hiểu rõ hơn về lý thuyết mà còn có cơ hội áp dụng kiến thức vào các tình huống thực tế. Trong luyện thi IELTS, việc luyện tập liên tục qua các bài viết, nói và làm đề thi mẫu sẽ giúp học viên phát triển toàn diện các kỹ năng, tăng khả năng phản xạ và ghi nhớ lâu dài.

Teaching Others – Dạy người khác (Tỷ lệ ghi nhớ: 90%) 

Giảng dạy lại cho người khác được coi là đỉnh cao của phương pháp học tập chủ động trong kim tự tháp học tập, với tỷ lệ ghi nhớ lên đến 90%. Khi bạn dạy lại cho người khác, bạn buộc phải hiểu sâu vấn đề để có thể giải thích một cách dễ hiểu. Điều này không chỉ giúp bạn củng cố kiến thức mà còn phát triển kỹ năng trình bày và tư duy hệ thống. Đối với các học viên IELTS, việc giảng dạy lại cho bạn bè hoặc tham gia các buổi thảo luận chia sẻ kiến thức sẽ là cách hiệu quả để củng cố kiến thức ngữ pháp, từ vựng, và các kỹ năng làm bài.So Sánh Tháp Học Tập với Các Phương Pháp Học truyền thống 

Áp dụng tháp học tập trong cuộc sống hàng ngày

Lên kế hoạch học tập dựa trên tháp học tập

Lên kế hoạch học tập dựa trên mô hình tháp học tập là một cách tiếp cận có hệ thống và khoa học để tối ưu hóa quá trình học tập. Bằng cách phân bổ thời gian và phương pháp học theo từng tầng của tháp học tập, người học có thể cải thiện khả năng ghi nhớ, nắm vững kiến thức, và phát triển kỹ năng một cách toàn diện.

Trước khi bắt đầu, bạn cần xác định rõ mục tiêu học tập của mình. Bạn cần trả lời câu hỏi: Bạn muốn đạt được điều gì trong quá trình học này?

Ví dụ:

• Nếu bạn đang ôn luyện IELTS, mục tiêu có thể là đạt được band score cao trong từng kỹ năng Nghe, Nói, Đọc, Viết. Mục tiêu càng cụ thể, kế hoạch học tập sẽ càng hiệu quả.

Bắt đầu từ các tầng thấp của tháp học tập như nghe giảng và đọc tài liệu. Đây là bước nền tảng giúp bạn làm quen với các khái niệm cơ bản và tiếp thu thông tin một cách hệ thống.

• Nghe giảng: Nếu bạn tham gia các khóa học hoặc bài giảng trực tuyến, đây sẽ là bước khởi đầu. Ghi chú lại những ý chính để giúp bạn nhớ bài.
• Đọc tài liệu: Tìm kiếm các tài liệu học tập, sách, bài báo liên quan để nắm bắt lý thuyết và từ vựng. Trong việc ôn luyện IELTS, bạn có thể đọc các bài báo tiếng Anh, sách hoặc bài mẫu để nắm vững cấu trúc câu và cách dùng từ.

Tiếp theo, bạn có thể sử dụng các phương tiện trực quan như video, podcast hoặc hình ảnh để giúp hiểu sâu hơn và ghi nhớ thông tin. Trong quá trình học IELTS, bạn có thể nghe các bài nói mẫu, xem video hội thoại hoặc sử dụng phần mềm học tiếng Anh để tăng cường khả năng nghe và phân tích nội dung.

• Nghe các bài thi mẫu hoặc video học tập: Điều này giúp bạn nắm bắt cách phát âm, ngữ điệu và cấu trúc câu. Ví dụ, xem video của các buổi thi Speaking thật giúp bạn học được cách trả lời linh hoạt.
• Sử dụng hình ảnh: Khi học từ vựng, bạn có thể sử dụng hình ảnh minh họa để tăng cường khả năng liên tưởng và ghi nhớ.

Thảo luận nhóm là một cách tuyệt vời để tăng cường khả năng tư duy phản biện và làm rõ những khái niệm còn chưa nắm vững. Tham gia các buổi thảo luận với bạn bè hoặc học cùng nhóm nhỏ là cơ hội để bạn chia sẻ ý tưởng, giải đáp thắc mắc và học hỏi từ người khác.

• Tạo nhóm học tập: Bạn có thể thành lập nhóm học nhỏ với bạn bè cùng luyện thi IELTS. Thảo luận về các chủ đề thi Speaking, trao đổi về cách viết bài luận hoặc cùng phân tích bài đọc sẽ giúp bạn hiểu sâu hơn và nhớ lâu hơn.
• Tham gia các diễn đàn học tập: Các diễn đàn trực tuyến hoặc mạng xã hội là nơi bạn có thể thảo luận và học hỏi từ nhiều nguồn khác nhau.

Hai tầng cuối cùng trong tháp học tập là thực hành và giảng dạy lại cho người khác, là những phương pháp học chủ động và mang lại hiệu quả cao nhất.

• Thực hành thường xuyên: Luyện tập liên tục các bài thi mẫu IELTS, như viết bài luận, luyện nói với giáo viên hoặc bạn bè, làm bài thi nghe và đọc là cách tốt nhất để củng cố kỹ năng của bạn. Việc thực hành giúp bạn hình thành thói quen và phản xạ tốt hơn trong bài thi thực tế.
• Dạy lại cho người khác: Một trong những cách ghi nhớ hiệu quả nhất là giảng dạy lại cho người khác. Bạn có thể chia sẻ kiến thức mình đã học được với bạn bè, giải thích lại ngữ pháp hoặc hướng dẫn cách làm bài thi IELTS. Điều này không chỉ giúp bạn củng cố kiến thức mà còn phát triển kỹ năng diễn đạt và tư duy logic.

Theo dõi tiến trình học tập của bạn và điều chỉnh kế hoạch nếu cần thiết. Hãy tự đánh giá xem mình đã hiểu và ghi nhớ tốt các kiến thức chưa, có cần thêm thời gian cho bất kỳ phần nào không. Nếu bạn gặp khó khăn trong việc ghi nhớ, hãy xem lại cách bạn áp dụng các tầng của tháp học tập và cân nhắc thêm thời gian cho các phương pháp chủ động như thảo luận hoặc thực hành.

Tìm hiểu chi tiết về cách lập kế hoạch học tập qua bài viết 5 Bước lập kế hoạch học tập hiệu quả cho mục tiêu lâu dài

Áp dụng tháp học tập vào quá trình dạy và học IELTS

Việc áp dụng tháp học tập vào quá trình luyện thi IELTS sẽ giúp các bạn học sinh, sinh viên nâng cao hiệu quả học tập và đạt kết quả tốt hơn. Dưới đây là một số gợi ý về cách sử dụng mô hình tháp học tập trong từng kỹ năng IELTS:

• Nghe và Đọc: Bắt đầu bằng việc nghe các bài giảng, bản tin hoặc đọc các bài viết tiếng Anh để làm quen với nội dung. Đây là bước nền tảng để tích lũy kiến thức ngữ pháp, từ vựng và phát triển kỹ năng phân tích nội dung.
• Thực hành qua thảo luận: Tạo cơ hội thảo luận nhóm với bạn bè hoặc tham gia các câu lạc bộ tiếng Anh để thực hành kỹ năng Speaking và Writing. Thảo luận giúp các bạn nắm bắt từ vựng và cấu trúc câu tốt hơn, đồng thời cải thiện khả năng diễn đạt ý tưởng.
• Luyện tập qua thực hành: Thực hành liên tục bằng cách làm đề thi thử và tham gia các hoạt động giao tiếp thực tế. Luyện viết bài luận và bài thi nghe/nói giúp bạn quen với cấu trúc và yêu cầu của bài thi IELTS.

Áp dụng tháp học tập trong xây dựng đội nhóm

Tháp học tập có thể mang lại hiệu quả lớn trong việc xây dựng và quản lý đội nhóm. Thông qua việc áp dụng các tầng của mô hình tháp học tập, các đội nhóm có thể tạo ra môi trường tương tác, học hỏi liên tục và phát triển kỹ năng một cách bền vững.

• Xây dựng môi trường tích cực: Tạo ra một môi trường làm việc khuyến khích sự tương tác và chia sẻ ý tưởng giữa các thành viên. Từ đó, nó giúp đội nhóm trở nên cởi mở, sáng tạo và dễ dàng tiếp thu ý kiến đóng góp của nhau. Môi trường tích cực sẽ thúc đẩy việc học hỏi liên tục và tạo động lực cho các thành viên cùng phát triển.
• Sử dụng phương pháp thực hành và tranh luận: Áp dụng các bài tập thực hành và các buổi thảo luận nhóm giúp tăng cường sự tham gia của các thành viên. Khi trao đổi ý kiến và phản biện lẫn nhau, mỗi người sẽ học hỏi được những góc nhìn mới và phát triển khả năng tư duy phản biện. Phương pháp này giúp các thành viên áp dụng ngay những kiến thức vào công việc thực tế, làm tăng hiệu quả làm việc nhóm.
• Giải thích và phân tích kiến thức: Việc sử dụng tầng giải thích trong tháp học tập giúp truyền đạt thông tin lý thuyết liên quan đến công việc của đội nhóm. Quá trình này có thể bao gồm các buổi chia sẻ kiến thức từ người có chuyên môn trong nhóm, giúp mọi người hiểu rõ hơn về các quy trình, công cụ, và cách vận dụng lý thuyết vào thực tiễn.
• Chia sẻ kiến thức qua giảng dạy cho người khác: Áp dụng tầng hiệu quả cao nhất của tháp học tập, giảng dạy lại cho người khác, là cách giúp các thành viên trong nhóm củng cố kiến thức đã học. Khi một thành viên giảng dạy lại cho đồng đội, họ không chỉ giúp người khác học hỏi mà còn làm sâu sắc thêm hiểu biết của chính mình. Điều này tạo ra sự lan tỏa thông tin trong đội nhóm, đồng thời phát triển kỹ năng lãnh đạo và làm việc nhóm hiệu quả.

Áp dụng trong hoạt động Marketing

Tháp học tập không chỉ giới hạn trong việc học tập cá nhân hay xây dựng đội nhóm mà còn có thể được ứng dụng một cách sáng tạo vào lĩnh vực marketing. Thông qua mô hình này, các chiến dịch marketing có thể tăng cường tính tương tác và cải thiện khả năng kết nối với khách hàng, từ đó mang lại hiệu quả cao hơn.

• Thiết kế trải nghiệm trực quan: Sử dụng các công cụ trực quan như video, hình ảnh hoặc đồ họa để thu hút sự chú ý của khách hàng. Các yếu tố hình ảnh sinh động sẽ kích thích giác quan, giúp khách hàng dễ dàng hiểu và nhớ về sản phẩm hoặc dịch vụ. Cách tiếp cận này có thể được áp dụng cho các chiến dịch quảng bá trực tuyến hoặc các bài thuyết trình sản phẩm.
• Cung cấp trải nghiệm thực hành: Tạo ra các cơ hội cho khách hàng trải nghiệm thực tế sản phẩm hoặc dịch vụ, như dùng thử hoặc tham gia vào các hoạt động trải nghiệm trực tiếp. Thực hành giúp khách hàng cảm nhận và đánh giá sản phẩm/dịch vụ một cách thực tế, làm tăng sự tin tưởng và khả năng chuyển đổi thành khách hàng tiềm năng.
• Giải thích chi tiết và phân tích: Sử dụng tầng giải thích của tháp học tập để cung cấp thông tin chi tiết về sản phẩm hoặc dịch vụ. Điều này có thể được thực hiện qua các bài hướng dẫn, video phân tích hoặc các tài liệu chuyên sâu. Khi khách hàng hiểu rõ về tính năng và lợi ích của sản phẩm, họ sẽ dễ dàng ra quyết định mua hàng hơn.
• Tận dụng sự lan tỏa thông tin tích cực: Khi khách hàng có trải nghiệm tốt với sản phẩm/dịch vụ, họ có xu hướng chia sẻ với người khác. Tháp học tập khuyến khích điều này thông qua việc giảng dạy hoặc giới thiệu lại cho người khác, tạo ra một chuỗi lan tỏa thông tin tích cực. Đây là một cách tiếp thị tự nhiên, giúp tăng cường uy tín và độ nhận diện của thương hiệu trong cộng đồng.

• Giảng dạy cho người khác: Sau khi nắm vững kiến thức, bạn có thể giảng dạy lại cho bạn bè hoặc tham gia vào các buổi trao đổi kiến thức. Điều này giúp bạn củng cố kiến thức và tăng cường sự tự tin khi sử dụng tiếng Anh.

Có thể bạn quan tâm: Tổng hợp những câu hỏi phỏng vấn giáo viên phổ biến nhất hiện nay

Nguyên tắc áp dụng kim tự tháp học tập 

• Đa dạng phương pháp học: Một trong những nguyên tắc quan trọng khi áp dụng kim tự tháp học tập là sử dụng nhiều phương pháp học khác nhau để tăng cường hiệu quả học tập. Bạn có thể kết hợp nghe giảng, đọc sách, thảo luận nhóm, và thực hành để đa dạng hóa quá trình học và cải thiện khả năng ghi nhớ.
• Tăng khả năng tương tác: Việc tăng cường tương tác trong học tập, thông qua các hoạt động như thảo luận nhóm và thực hành, sẽ giúp học viên tiếp cận và hiểu sâu hơn về nội dung học tập. Khi học viên tham gia trực tiếp vào quá trình học, họ có cơ hội trao đổi, phản biện và phát triển kỹ năng tư duy sáng tạo.
• Kết hợp các tầng trong kim tự tháp học tập: Một cách hiệu quả để áp dụng kim tự tháp học tập là kết hợp các tầng trong quá trình học. Thay vì chỉ sử dụng một phương pháp học, bạn nên linh hoạt áp dụng nhiều phương pháp học khác nhau, từ thụ động đến chủ động để củng cố kiến thức.
• Tăng hiệu quả học và ghi nhớ: Mục tiêu của tháp học tập là tìm ra phương pháp học phù hợp giúp tăng hiệu quả ghi nhớ và áp dụng kiến thức. Chính vì vậy, hãy linh hoạt áp dụng các tầng của tháp học tập và lựa chọn ra phương pháp phù hợp với bản thân nhất. 

Tháp học tập là một công cụ mạnh mẽ giúp nâng cao hiệu quả học tập và giảng dạy. Bằng cách áp dụng các tầng của tháp học tập từ thụ động đến chủ động, người học không chỉ cải thiện khả năng ghi nhớ mà còn phát triển tư duy phản biện, kỹ năng giao tiếp và làm việc nhóm. Hãy ứng dụng tháp học tập ngay hôm nay để đạt được mục tiêu học tập của mình.