Unit 12 – Động từ nguyên thể nêu thông tin phụ trong câu

Ở bài Unit 10 – Động từ nguyên thể tương đương Danh động từ, chúng ta đã làm quen với việc Động từ nguyên thể (to-V) đóng vai trò như một danh từ trong câu. Trong bài viết này chúng ta sẽ đến với một ứng dụng khác của Động từ nguyên thể: làm một nội dung phụ trong câu.

1. Động từ nguyên thể chỉ Mục đích của Hành động

Xét câu sau:

Anh ta nói chuyện với tôi để hiểu thêm về cô.

He talked to me to know more about you.

Phần “Để hiểu thêm về cô” nêu Mục đích của hành động “Nói chuyện” (Nói chuyện để làm gì? Anh ta muốn điều gì mà lại nói chuyện với tôi?). 

Điều tương tự cũng xảy ra ở câu tiếng Anh: phần “to know more about you” nêu Mục đích của hành động “talked”. Với trường hợp này thì từ “to” được dịch là “để”, một điều rất quen thuộc với các bạn học tiếng Anh.

Như vậy, to-V có thể được dùng để thể hiện Mục đích của hành động trong câu.

2. Động từ nguyên thể nêu Nghĩa vụ cần làm với Sự vật

Xét câu sau:

Tôi có 30 từ mới phải học thuộc trước buổi học.

I have 30 new words to memorize before class.

Phần “Phải học trước buổi học” nêu Điều cần làm với “30 từ mới” (Tôi cần làm gì với những từ này? Tôi phải học thuộc chúng). 

Điều tương tự cũng xảy ra ở câu tiếng Anh: phần “to memorize before class” nêu Điều cần làm với “30 new words”. 

Với trường hợp này thì từ “to” được dịch là “phải”.

Một số bạn có thể nghĩ: dùng “để” thay vì “phải” cũng được (Tôi có 30 từ mới để học thuộc trước buổi học). Tuy nhiên, khi bàn về mục đích của hành động thì thường mục đích này là điều mình muốn; ta có ví dụ ở phần 1: Anh ta muốn hiểu thêm về cô, nên mới đi nói chuyện với tôi. Còn ở đây thì có thể học sinh này không muốn học từ nào cả, nhưng bị bắt buộc phải học (vì đây là bài tập, sẽ bị kiểm tra trong buổi học).

Xét một ví dụ khác, với một nhân viên marketing:

Tôi còn 2 khách hàng phải gọi trước khi tôi có thể về nhà.

I have 2 customers to call before I can go home. 

Việc gọi 2 người khách này là nghĩa vụ của nhân viên trên.

To-V cũng có thể được dùng để thể hiện Điều cần làm, Nghĩa vụ cần làm với sự vật trong câu.

3. Động từ nguyên thể nêu Nội dung cụ thể của Sự vật

Xét câu sau:

Dân làng tức giận vì quyết định đóng cửa nhà máy. (quyết định này là của ban giám đốc, hoặc của chính quyền).

The villagers are angry about the decision to close the factory.

Phần “Đóng cửa nhà máy” nêu Nội dung cụ thể của “Quyết định” (Quyết định này cụ thể là về điều gì? Là về việc sẽ đóng cửa nhà máy). 

Điều tương tự cũng xảy ra ở câu tiếng Anh: phần “to close the factory” nêu Nội dung cụ thể của “decision”. 

Một ví dụ khác:

Họ cho anh ta một cơ hội để trả nợ.

They gave him a chance to pay his debt.

Phần “Trả nợ” (to pay his debt) nêu Nội dung cụ thể của “Cơ hội” (chance).

Qua các ví dụ trên, ta thấy:

To-V cũng có thể được dùng để thể hiện Nội dung cụ thể của sự vật trong câu.

4. Động từ nguyên thể nêu Nguyên nhân của Tâm trạng

Xét câu sau:

Anh ta kinh ngạc khi khám phá ra sự thật.

He was amazed to discover the truth.

Phần “Khám phá ra sự thật” nêu Nguyên nhân gây ra tâm trạng “kinh ngạc” (Tại sao lại kinh ngạc? Vì đã khám phá ra sự thật). 

Điều tương tự cũng xảy ra ở câu tiếng Anh: phần “to discover the truth” nêu Nguyên nhân gây ra tâm trạng “amazed”. 

Xét một ví dụ khác, với một học sinh được báo kết quả thi:

Anh ta rất vui khi nghe kết quả.

He was happy to hear the result.

Phần “Nghe kết quả” (to hear the result) nêu Nguyên nhân gây ra tâm trạng “Vui” (happy).

Qua các ví dụ trên, ta thấy:

To-V có thể được dùng để thể hiện Nguyên nhân của tâm trạng trong câu.

5. Động từ nguyên thể nêu Hành động có thể làm với sự vật

Xét ví dụ sau: Trong buổi họp nhóm, cả nhóm đang bí ý tưởng thực hiện thì một thành viên đột nhiên phát biểu ý kiến rất hữu ích, gỡ rối cho nhóm. Các thành viên khác sẽ nói: 

Những lời nhận xét của anh ấy sẽ cho chúng ta nhiều ý tưởng để (có thể) thảo luận.

His comments will give us ideas to discuss.

6. Phân biệt với Động từ nguyên thể như một tân ngữ

Bạn còn nhớ trong Unit 10 chúng ta đã từng bàn đến vai trò tân ngữ của Động từ nguyên thể không?

Ta có thể phân tích câu “I asked him to go out” (Tôi yêu cầu anh ta đi ra ngoài) như sau:

Một số bạn sẽ thắc mắc: Vậy làm thế nào để biết khi nào to-V đóng vai trò như một tân ngữ (ví dụ: I asked him to go out), khi nào to-V đóng vai trò một nội dung phụ (ví dụ: I bought a car to make my girlfriend happy.), trong khi cả hai loại câu này đều có “ngoại hình” vô cùng giống nhau: subject (chủ ngữ) + verb (động từ) + object (tân ngữ) + to V?

Để phân biệt, ta chỉ cần tra động từ chính vào từ điển Anh Anh và xem trong từ điển có ghi rõ những cụm từ thế này thành một mục hay không. Ví dụ với từ “ask”, trong từ điển ghi rõ về cụm từ” ask somebody to do something”:

Nếu từ điển đã ghi rõ như vậy thì to-V sẽ là tân ngữ của động từ “ask”.

Với từ “buy”, trong từ điển không ghi rõ cụm từ “buy something to do something”, khi đó, to-V sẽ là nội dung phụ thêm cho cho “something”.

7. Phân biệt Động từ nguyên thể và Cụm giới từ

Xét câu sau:

She pedaled all the way to Florida to see me.

(Cô ấy đạp xe cả quãng đường dài đến Florida để gặp tôi.)

Trong câu trên có hai cụm từ đều bắt đầu với “to”: “to Florida” và “to see me”. Hình thức tương đối giống nhau của hai cụm từ này có thể khiến một số bạn nhầm tưởng cả hai đều là Động từ nguyên thể hoặc đều là Cụm giới từ.

Tuy nhiên xét về mặt cấu trúc, bạn hãy để ý: 

• Cụm giới từ được cấu thành bởi giới từ + danh từ / đại từ
• Động từ nguyên thể có dạng to + động từ nguyên thể. 

Nói cách khác, khi gặp một cụm từ bắt đầu bằng “to”, nếu bạn thấy đằng sau có động từ thì cụm từ đó là Động từ nguyên thể, còn nếu không có động từ thì đó là Cụm giới từ.

Dưới đây là mindmap về nội dung bài 12 về vai trò Nêu thông tin phụ trong câu của Động từ nguyên thể (to V), bên cạnh vai trò như một Danh từ của loại cụm từ này mà ta đã học trong bài 10:

8. Bài tập ứng dụng