Phép ẩn dụ (metaphor) là một biện pháp tu từ so sánh hai sự vật, sự việc khác nhau nhưng có điểm tương đồng, giúp tăng tính biểu cảm và sức gợi hình cho ngôn ngữ. Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn cách sử dụng phép ẩn dụ để làm phong phú vốn từ vựng và nâng cao kỹ năng viết IELTS.
Phép ẩn dụ tiếng Anh là gì?
Theo Cambridge, Ẩn dụ (metaphor) là một biện pháp tu từ được sử dụng rộng rãi trong cả văn nói và văn viết, được dùng để mô tả một người hoặc một vật bằng cách liên hệ đến người/ vật khác mà có 1 số đặc điểm tương tự. |
Ví dụ:
- She is a night owl. (Cô ấy là một con cú đêm.)
→ Ý chỉ cô ấy làm việc và sống về đêm hơn là hoạt động vào buổi sáng.
Các phép ẩn dụ trong tiếng Anh
Ẩn dụ có rất nhiều loại khác nhau, nhưng chúng đều có chung một mục đích là tạo ra những liên tưởng bất ngờ và thú vị. Dưới đây là bảng so sánh các phép ẩn dụ trong tiếng Anh:
| Tên phép ẩn dụ | Sự khác biệt giữa các phép ẩn dụ | Ví dụ minh họa |
Ẩn dụ cơ bản | So sánh hai sự vật một cách trực tiếp mà không cần giải thích thêm. Phổ biến trong giao tiếp hàng ngày. | “She has a heart of stone.” → Ý nghĩa là cô ấy lạnh lùng và không có cảm xúc. |
Ẩn dụ ngụ ý | Không so sánh trực tiếp giữa hai thực thể mà ngụ ý sự so sánh thông qua một thay đổi tinh tế trong cách diễn đạt. | “Ariana howled some extremely high notes to wrap up her concert.” → Ẩn dụ ngụ ý ở đây so sánh Ariana với một con sói, sử dụng động từ “howl” thường được liên kết với loài sói, ngụ ý rằng âm thanh cao vút của cô ấy giống như tiếng hú của sói. |
Ẩn dụ hình ảnh | Sử dụng hình ảnh để truyền tải ý tưởng, thường tạo ra hình ảnh mạnh mẽ trong tâm trí người đọc hoặc người nghe. | “The world is a stage.” → So sánh thế giới với một sân khấu, ngụ ý rằng cuộc sống là một chuỗi các hành động mà con người là những diễn viên. |
Ẩn dụ mở rộng | Dạng ẩn dụ kéo dài, được sử dụng xuyên suốt trong một đoạn văn hoặc bài thơ, xây dựng trên nhiều ngôn ngữ hình tượng và các so sánh khác nhau. | “Life is a journey. Each day is a step forward on the winding road.” → So sánh cuộc sống với một hành trình, mô tả các khía cạnh khác nhau của cuộc sống như con đường bằng phẳng và gồ ghề, những người bạn đồng hành và những bài học. |
Ẩn dụ chết | Kiểu ẩn dụ mà bây giờ không còn sử dụng nhiều nữa, bởi vì nó trong quá khứ nó được sử dụng quá nhiều khiến nó trở nên sáo rỗng. | “Time flies.” → Ban đầu là một ẩn dụ hình tượng cho thấy thời gian trôi nhanh như thể đang bay, nhưng giờ đây nó chỉ đơn giản được hiểu là thời gian trôi nhanh, mà không cần đến sự tưởng tượng về hình ảnh ban đầu. |
Phân biệt phép ẩn dụ và phép so sánh
Nhiều người thường nhầm lẫn giữa phép ẩn dụ và phép so sánh. Cả hai đều là biện pháp tu từ dùng để so sánh, nhưng điểm khác biệt cơ bản là:
Phép so sánh (Simile): Sử dụng các từ so sánh như “like” hoặc “as” để nêu rõ sự tương đồng giữa hai đối tượng.
Ví dụ:
- She is as beautiful as a rose. (Cô ấy đẹp như một bông hồng.)
Phép ẩn dụ (Metaphor): Không sử dụng các từ so sánh, mà ngầm hiểu sự tương đồng đó.
- Ví dụ: She is a rose. (Cô ấy là một bông hồng.)
→ Ý muốn nói cô ấy xinh đẹp như một nụ hồng.
Có thể ứng dụng phép ẩn dụng trong IELTS không?
Việc sử dụng các idioms (thành ngữ) trong tiếng Anh thực chất cũng đồng nghĩa với sử dụng các câu ẩn dụ. Việc sử dụng được những phép ẩn dụ này trong IETLS Writing và Speaking sẽ gây ấn tượng mạnh với giám khảo và tăng điểm trong các phần bài. Điều này cũng chứng tỏ được bạn đọc sử dụng và hiểu tiếng Anh một các thuần thục và tự tin.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng việc lạm dụng phép ẩn dụ (metaphor) hay sử dụng sai ý nghĩa, mục đích sẽ là con dao hai lưỡi cho bài làm của bạn, dẫn đến việc phản tác dụng và làm điểm bài thi giảm đi.
Các bạn tham khảo ở trong hai ví dụ dưới về cách sử dụng đúng và sai phép ẩn dụ trong tiếng Anh nhé.
| Đề bài: “Describe about a recent movie that you watched.” |
Ví dụ: I recently watched Moana 2 in the cinema with my sister. It was about a journey of finding Moana’s island heritage that had been lost for a while and how to restore the beauty of the natural surroundings in her island. The movie was a rollercoaster of emotions. One moment I was laughing, and the next I was crying.
→ So sánh bộ phim với một chiếc tàu lượn siêu tốc giúp người nghe hình dung được sự thay đổi cảm xúc nhanh chóng và mạnh mẽ trong phim. Việc sử dụng ẩn dụ này rất phù hợp để diễn tả những biến đổi cảm xúc phức tạp trong một bộ phim.
Những chủ đề khác đã được tổng hợp trong bài viết: Tổng hợp tất cả chủ đề IELTS Speaking Part 1
| Đề bài: “Some people believe that government should invest more money in arts, such as music and painting. Others think that this money could be better spent on more important things. Discuss both views and give your own opinion.” |
Ví dụ: Some argue that government funding should be prioritized for the arts, such as music and painting. However, I believe that such expenditures are a black hole that will suck up valuable resources that could be better allocated to more pressing issues, such as healthcare and education. By funneling money into artistic endeavors, governments risk neglecting essential services that directly impact the well-being of their citizens.
→ Trong câu này, người viết sử dụng phép ẩn dụ so sánh “chính sách mới” với một “hố đen”. Mục đích là muốn nhấn mạnh rằng chính sách này sẽ tiêu tốn rất nhiều tài nguyên. Tuy nhiên, phép ẩn dụ này lại không phù hợp và gây hiểu nhầm.
- Quá cường điệu: So sánh một chính sách với một hố đen vũ trụ là một phép ẩn dụ quá cường điệu, không phù hợp với ngữ cảnh của một bài viết học thuật như IELTS. Nó tạo cảm giác phóng đại và thiếu tính thuyết phục.
- Thiếu sự liên kết logic: Không có sự liên kết logic rõ ràng giữa một chính sách và một hố đen. Hố đen là một khái niệm khoa học, trong khi chính sách là một vấn đề xã hội. Việc so sánh hai khái niệm quá khác nhau như vậy khiến cho câu văn trở nên khó hiểu và thiếu tính thuyết phục.
- Thiếu tính cụ thể: Thay vì sử dụng một phép ẩn dụ quá trừu tượng, người viết nên sử dụng những từ ngữ cụ thể hơn để mô tả tác động của chính sách đối với tài nguyên. Ví dụ: “Chính sách mới sẽ tiêu tốn một lượng lớn ngân sách công.”
→ Để sửa chữa câu trên, chúng ta có thể sử dụng các cách diễn đạt khác rõ ràng và chính xác hơn.
Ví dụ:
- The new policy will dramatically deplete our resources.
(Chính sách mới sẽ làm cạn kiệt đáng kể tài nguyên của chúng ta.) - The new policy will put a heavy burden on our financial resources.
(Chính sách mới sẽ gây ra một gánh nặng lớn lên tài chính của chúng ta.)
Bài viết bổ trợ kỹ năng bạn nên đọc: Hướng dẫn Luyện viết tiếng Anh đạt hiệu quả, chuẩn ngữ pháp
Một số lưu ý khi sử dụng phép ẩn dụ (Metaphor)
Ẩn dụ là công cụ mạnh mẽ để sử dụng trong văn viết và văn nói, nhờ nó mà bạn có thể truyền tải cảm xúc hay ý tưởng theo một cách sống động hơn mà không cần phải nói trực tiếp ra. Tuy nhiên, khi dùng phép ẩn dụ cần lưu ý một số điểm dưới đây, nếu không sẽ làm cho thông điệp của bạn bị hiểu nhầm với người nghe.
Một trong những lỗi thường gặp nhất khi sử dụng phép ẩn dụ là lạm dụng quá nhiều. Khi sử dụng quá nhiều sẽ khiến lời nói hoặc câu chuyện của bạn nghe khó hiểu, từ đó mất tập trung khỏi điểm chính.
Ví dụ:
| Câu sai | Lý do | Sửa lại |
| The company’s profits were drowning in a sea of red ink, as the project was just a drop in the bucket. | Trong câu này, có sự lạm dụng phép ẩn dụ bằng cách kết hợp hai hình ảnh ẩn dụ không liên quan đến nhau:- “drowning in a sea of red ink” (nghĩa là công ty đang thua lỗ nặng) – “a drop in the bucket” (nghĩa là một điều gì đó nhỏ bé, không đáng kể). | The company’s profits were drowning in a sea of red ink, as the project failed to make a significant impact. |
Có rất nhiều trường hợp mà khi bạn sử dụng phép ẩn dụ không phù hợp với một ngữ cảnh nhất định. Cùng xem lỗi sai và cách sửa chữa trong trường hợp dưới nhé.
Ví dụ:
| Câu sai | Lý do | Sửa lại |
| She spilled the beans about their secret to the audience during her emotional eulogy. | – “spilled the beans” (tiết lộ bí mật) là một ẩn dụ mang tính không trang trọng và có chút hài hước. – Sử dụng cụm từ này trong một bài điếu văn (eulogy), thường là một bài phát biểu nghiêm túc và cảm động, là không phù hợp. → Việc sử dụng một ẩn dụ nhẹ nhàng, hài hước trong bối cảnh nghiêm túc làm giảm sự trang trọng. Thay vào đó, có thể thay thế “spilled the beans” với cụm từ khác diễn đạt sự nghiêm túc, phù hợp hơn. | She revealed their deeply held secret to the audience during her emotional eulogy. |
Một số từ/cụm từ thể hiện ẩn dụ trong tiếng Anh
Dưới đây là một số từ hoặc cụm từ sử dụng ẩn dụ trong tiếng Anh theo ngữ cảnh nhất định (Nhấp vào từng bài để đọc bạn nhé):
Phép ẩn dụ phù hợp | Giải thích |
1. “Reach for the stars” (Vươn tới những vì sao) | Khuyến khích người nghe đặt mục tiêu cao cả và phấn đấu đạt được những điều tưởng chừng như không thể. |
2. “Break new ground” (Mở đường, đột phá mới) | Khuyến khích sự sáng tạo, đổi mới và tiên phong trong mọi lĩnh vực. |
3. “Rise from the ashes” (Vươn lên từ tro tàn) | Ẩn dụ này thể hiện sự phục hồi mạnh mẽ và khả năng vượt qua nghịch cảnh, giống như phượng hoàng tái sinh từ đống tro tàn, truyền cảm hứng cho sự kiên cường. |
4. “Harness the winds of change” (Chế ngự những luồng gió của sự thay đổi) | Khuyến khích sự đón nhận và tận dụng cơ hội từ những thay đổi, chuyển biến trong cuộc sống và công việc. |
5. “Plant seeds of greatness” (Gieo những hạt giống của sự vĩ đại) | Ẩn dụ này khuyến khích mọi người bắt đầu những việc làm nhỏ nhưng có tiềm năng lớn, hướng tới những thành công và vĩ đại trong tương lai. |
Phép ẩn dụ | Giải thích |
1. “Life is a blank canvas” (Cuộc đời là một tấm toan trống) | Khuyến khích các sinh viên tốt nghiệp tự mình vẽ nên cuộc đời họ với những lựa chọn và hành động của riêng mình. |
2. “The future is an open book” (Tương lai là một cuốn sách mở) | Ẩn dụ này biểu thị rằng tương lai chưa được viết sẵn và các sinh viên có quyền tự do viết nên câu chuyện của chính mình. |
3. “Navigate your own ship” (Tự lái con tàu của mình) | Khuyến khích sự tự chủ và định hướng bản thân trong cuộc sống và sự nghiệp, như việc tự lái con tàu qua những cơn sóng của cuộc đời. |
4. “Climb every mountain” (Chinh phục mọi ngọn núi) | Ẩn dụ này khuyến khích sự nỗ lực và bền bỉ để vượt qua những thách thức và đạt được mục tiêu lớn trong cuộc sống. |
5. “Build bridges, not walls” (Xây cầu nối, không xây tường ngăn) | Khuyến khích sự kết nối, hợp tác và hiểu biết giữa mọi người, thay vì tạo ra sự ngăn cách hoặc mâu thuẫn. |
Phép ẩn dụ phù hợp | Giải thích |
1. “His eyes were shining stars” (Đôi mắt anh ấy là những vì sao lấp lánh) | Sử dụng hình ảnh những ngôi sao để miêu tả đôi mắt sáng và lấp lánh, tạo sự liên tưởng đến vẻ đẹp và sự kỳ diệu. |
2. “The forest was a sleeping giant” (Khu rừng là một gã khổng lồ đang ngủ) | Ẩn dụ này tạo ra hình ảnh một khu rừng rộng lớn và bí ẩn, như một sinh vật khổng lồ đang ngủ, tăng tính kỳ diệu và huyền bí cho câu chuyện. |
3. “The castle stood like a sentinel guarding the land” (Lâu đài đứng vững như một người lính gác bảo vệ vùng đất) | Tạo hình ảnh một lâu đài kiên cố và mạnh mẽ, như một người lính gác luôn bảo vệ an toàn cho vương quốc. |
4. “Her hair was a river of gold” (Mái tóc cô ấy như một dòng sông vàng) | Dùng hình ảnh dòng sông vàng để miêu tả mái tóc dài, óng ả và sáng bóng, tăng thêm nét đẹp mê hoặc cho nhân vật trong truyện. |
5. “The moon was a silver shield in the night sky” (Mặt trăng như chiếc khiên bạc trên bầu trời đêm) | Ẩn dụ này sử dụng hình ảnh chiếc khiên bạc để mô tả mặt trăng sáng rực, bảo vệ bầu trời đêm, tạo nên không khí thần thoại cho câu chuyện. |
Lưu ý: Khi sử dụng phép ẩn dụ trong bài viết IELTS, bạn cần đảm bảo rằng ẩn dụ đó phù hợp với ngữ cảnh và dễ hiểu. Tránh sử dụng những ẩn dụ quá cầu kỳ hoặc mang tính cá nhân quá cao. |
Ngoài ra, bạn có thể tham khảo bài viết về các Idioms để hoàn thiện bài viết: Idioms For IELTS Speaking: 120 Idioms để đạt 7.0+ IELTS
Phép ẩn dụ trong tiếng Anh là một công cụ hữu ích trong giao tiếp và viết lách, giúp làm cho ngôn ngữ trở nên sống động, thuyết phục và giàu cảm xúc hơn. Khi được sử dụng đúng cách, ẩn dụ không chỉ là một biện pháp tu từ, mà còn là chìa khóa mở ra những tầng nghĩa sâu sắc và phong phú trong ngôn từ. Hãy khám phá và áp dụng ẩn dụ một cách sáng tạo để nâng cao khả năng giao tiếp và viết lách của bạn.
