Phân biệt điểm ưu tiên, điểm khuyến khích khi thi tốt nghiệp THPT

Kỳ thi tốt nghiệp THPT 2023 đang tới gần và bạn muốn biết rõ hơn về “điểm ưu tiên” và “điểm khuyến khích”?

Trong bài viết này, IZONE sẽ giải thích cho bạn Điểm ưu tiên là gì? Điểm khuyến khích là gì? Cũng như đưa ra thông tin về cách cộng điểm ưu tiên hay khuyến khích. Từ đó, giúp bạn có sự chuẩn bị tốt nhất trước khi tham dự kỳ thi quan trọng này.

Điểm ưu tiên là gì?

Giới thiệu chung

Điểm ưu tiên trong tuyển sinh đại học là mức điểm cộng thêm dành cho thí sinh nằm trong “diện đặc biệt” được Nhà nước quy định. Tùy vào từng trường hợp, mà thí sinh có thể được cộng điểm ưu tiên khác nhau.
Điểm ưu tiên được cộng thêm vào điểm thi thực tế của thí sinh và là căn cứ để các trường xét trúng tuyển. Bản chất của cộng điểm ưu tiên là tạo sự công bằng cho các đối tượng/vùng miền do điều kiện tiếp cận giáo dục bậc phổ thông chưa đều.

Hiện tại có 2 loại điểm ưu tiên mà bạn cần nắm được:

Điểm ưu tiên theo khu vực.
Điểm ưu tiên theo đối tượng.

Điểm ưu tiên theo khu vực

Theo Thông tư số: 08/2022/TT-BGDĐT, hiện có 3 khu vực ưu tiên và điểm ưu tiên theo khu vực cao nhất là 0,75 và thấp nhất là 0,25. Cụ thể như sau:

Khu vực	Mô tả khu vực và điều kiện	Điểm ưu tiên được cộng
Khu vực 1 (KV1)	Nếu bạn có hộ khẩu tại các vùng khó khăn như: Các xã khu vực I, II, III và các xã có thôn đặc biệt khó khăn thuộc vùng dân tộc và miền núi; Các xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang ven biển và hải đảo; Các xã đặc biệt khó khăn, xã biên giới, xã an toàn khu vào diện đầu tư của Chương trình 135 theo quy định của Thủ tướng Chính phủ.	0.75 điểm
Khu vực 2 nông thôn (KV2-NT)	Nếu bạn có hộ khẩu tại các địa phương không thuộc KV1, KV2, KV3;	0.5 điểm
Khu vực 2 (KV2)	Nếu bạn có hộ khẩu tại Các thị xã, thành phố trực thuộc tỉnh; Các thị xã, huyện ngoại thành của thành phố trực thuộc Trung ương (trừ các xã thuộc KV1).	0.25 điểm
Khu vực 3 (KV3)	Các quận nội thành của thành phố trực thuộc Trung ương.	Không được cộng ưu tiên

(Trích: Phụ lục I Quy chế tuyển sinh đại học)

Để có thể nắm rõ được bạn hiện đang có hộ khẩu thuộc khu vực nào, các bạn có thể tra cứu tại

Điểm ưu tiên theo đối tượng

Bên cạnh điểm ưu tiên theo khu vực, thì Nhà nước còn quy định cộng điểm ưu tiên dành cho những bạn thuộc thuộc những nhóm đối tượng đặc biệt. Theo thông tư này,

Điểm ưu tiên dành cho các bạn thuộc nhóm ưu tiên 1 là 2 điểm (Nhóm ưu tiên 1 thuộc nhóm từ 01-04)
Điểm ưu tiên dành cho các bạn thuộc nhóm ưu tiên 2 là 1 điểm (Nhóm ưu tiên 2 thuộc nhóm từ 05-07)

Đối tượng	Mô tả đối tượng, điều kiện	Điểm ưu tiên được cộng
01	Người dân tộc thiểu số có nơi thường trú trong thời gian học THPT hoặc trung cấp trên 18 tháng tại Khu vực 1.	2 điểm
02	Công nhân trực tiếp sản xuất đã làm việc liên tục 5 năm trở lên, trong đó có ít nhất 2 năm là chiến sĩ thi đua được cấp tỉnh trở lên công nhận và cấp bằng khen.
03	Thương binh, bệnh binh, người có Giấy chứng nhận người được hưởng chính sách như thương binh; Quân nhân; sĩ quan, hạ sĩ quan, chiến sĩ nghĩa vụ trong Công an nhân dân tại ngũ được cử đi học có thời gian phục vụ từ 12 tháng trở lên tại Khu vực 1; Quân nhân; sĩ quan, hạ sĩ quan, chiến sĩ nghĩa vụ trong Công an nhân dân tại ngũ được cử đi học có thời gian phục vụ từ 18 tháng trở lên; Quân nhân; sĩ quan, hạ sĩ quan, chiến sĩ nghĩa vụ trong Công an nhân dân đã xuất ngũ, được công nhận hoàn thành nghĩa vụ phục vụ tại ngũ theo quy định.
04	Thân nhân liệt sĩ; Con thương binh, con bệnh binh, con của người được hưởng chính sách như thương binh bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên; Con của người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học bị suy giảm khả năng lao động 81% trở lên; Con của Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân; con của Anh hùng Lao động trong thời kỳ kháng chiến; Con của người hoạt động kháng chiến bị dị dạng, dị tật do hậu quả của chất độc hóa học đang hưởng trợ cấp hàng tháng.
05	Thanh niên xung phong tập trung được cử đi học; Quân nhân; sĩ quan, hạ sĩ quan, chiến sĩ nghĩa vụ trong Công an nhân dân tại ngũ được cử đi học có thời gian phục vụ dưới 12 tháng ở Khu vực 1 và dưới 18 tháng ở khu vực khác; Chỉ huy trưởng, Chỉ huy phó ban chỉ huy quân sự xã, phường, thị trấn; Thôn đội trưởng, Trung đội trưởng Dân quân tự vệ nòng cốt, Dân quân tự vệ đã hoàn thành nghĩa vụ tham gia Dân quân tự vệ nòng cốt từ 12 tháng trở lên, dự thi vào ngành Quân sự cơ sở. Thời hạn tối đa được hưởng ưu tiên là 18 tháng kể từ ngày ký quyết định xuất ngũ đến ngày ĐKXT.	1 điểm
06	Công dân Việt Nam là người dân tộc thiểu số có nơi thường trú ở ngoài khu vực đã quy định thuộc đối tượng 01; Con thương binh, con bệnh binh, con của người được hưởng chính sách như thương binh bị suy giảm khả năng lao động dưới 81%; Con của người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học có tỷ lệ suy giảm khả năng lao động dưới 81%.
07	Người khuyết tật nặng có giấy xác nhận khuyết tật của cơ quan có thẩm quyền cấp theo quy định Người lao động ưu tú thuộc tất cả thành phần kinh tế từ cấp tỉnh, cấp bộ trở lên được công nhận danh hiệu thợ giỏi, nghệ nhân, được cấp bằng hoặc huy hiệu Lao động sáng tạo của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam hoặc Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh; Giáo viên đã giảng dạy đủ 3 năm trở lên dự tuyển vào các ngành đào tạo giáo viên; Y tá, dược tá, hộ lý, y sĩ, điều dưỡng viên, hộ sinh viên, kỹ thuật viên, người có bằng trung cấp Dược đã công tác đủ 3 năm trở lên dự tuyển vào đúng ngành tốt nghiệp thuộc lĩnh vực sức khỏe.

(Trích: Phụ lục II Quy chế tuyển sinh đại học)

Cách cộng điểm ưu tiên

Nhiều bạn có thắc mắc rằng: “Nếu tôi nằm trong nhiều diện được cộng điểm, thì điểm ưu tiên là bao nhiêu?”

Theo Thông tư số: 08/2022/TT-BGDĐT, bạn sẽ được cộng tối đa 2 loại điểm ưu tiên là điểm ưu tiên theo khu vực, và điểm ưu tiên theo đối tượng.

Với điểm ưu tiên theo khu vực thì bạn sẽ được cộng tối đa là 0,75 điểm.
Với điểm ưu tiên theo đối tượng thì bạn sẽ được cộng tối đa là 2 điểm.
Chú ý: Với điểm ưu tiên theo đối tượng: Nếu bạn thuộc nhiều diện đối tượng được ưu tiên, thì bạn sẽ chỉ được được tính một mức điểm ưu tiên cao nhất.
Ví dụ: Bạn là
– người dân tộc thiểu số (được cộng 2 điểm)
– con của quân nhân, (được cộng 2 điểm)
thì bạn chỉ được cộng tối đa 2 điểm (chứ không phải là 4 điểm).

Trên mặt lý thuyết thì bạn sẽ được cộng điểm ưu tiên theo khu vực và điểm ưu tiên theo đối tượng với một số điểm cụ thể

Chẳng hạn: Bạn được cộng 2,75 điểm với lý lịch như sau:

		Điểm ưu tiên được cộng
Khu vực	Bạn có hộ khẩu tại các vùng khó khăn như Các xã khu vực I, II, III và các xã có thôn đặc biệt khó khăn thuộc vùng dân tộc và miền núi;	0,75
Đối tượng	Bạn là con của Quân nhân; sĩ quan; hạ quan	2
Tổng điểm ưu tiên lý thuyết được cộng		2,75

Bạn nghĩ rằng, mình sẽ được cộng tất cả 2,75 điểm với điểm xét Tốt nghiệp của mình?

Điều này là chưa chắc, bởi vì số điểm ưu tiên được cộng của bạn còn phụ thuộc vào điểm thi thực tế của bạn.

Theo quy định của Bộ GDĐT, kể từ năm 2023, nếu điểm thi của bạn > 22,5 điểm thì điểm ưu tiên thực tế sẽ được tính như sau:

Vậy:

nếu bài thi của bạn là 25 điểm
điểm ưu tiên lý thuyết của bạn là 2,75

thì điểm ưu tiên thực tế được cộng vào điểm thi của bạn sẽ là: ~ 1.834

[Xem thêm]: Tổng hợp “tất tần tật” các trường đại học xét học bạ ở Hà Nội 2023

Điểm khuyến khích là gì?

Giới thiệu chung

Theo Thông tư 15/2020/TT-BGDĐT, điểm khuyến khích là mức điểm cộng thêm dành cho các thí sinh tham gia và có thành tích trong một số cuộc thi được Bộ quy định.

Điểm khuyến khích sẽ được cộng để xét tốt nghiệp THPT.

Dưới đây, IZONE sẽ liệt kê cụ thể các mức điểm khuyến khích tương ứng:

Đạt giải trong các kỳ thi HSG với các bộ môn văn hóa lớp 12
Đạt giải	Điểm khuyến khích được cộng thêm
Giải nhất, nhì, ba quốc gia Giải nhất cấp tỉnh	2 điểm
Giải khuyến khích cấp quốc gia Giải nhì cấp tỉnh	1,5 điểm
Giải ba cấp tỉnh	1 điểm
Đạt giải trong các kỳ thi HSG các kỳ thi thí nghiệm thực hành môn Vật lý, Hoá học, Sinh học; thi văn nghệ; thể dục thể thao; giáo dục quốc phòng; khoa học kỹ thuật…
Giải nhất, nhì, ba quốc gia giải nhất cấp tỉnh Huy chương Vàng	2 điểm
Giải khuyến khích cấp quốc gia Giải nhì cấp tỉnh Huy chương Bạc	1,5 điểm
Giải ba cấp tỉnh Huy chương Đồng	1 điểm

Cách cộng điểm khuyến khích

Nếu bạn tham gia nhiều kỳ thi khác nhau và đạt được nhiều giải khác nhau thì bạn sẽ chỉ được cộng điểm của giải cao nhất.

Chẳng hạn, bạn tham gia kỳ thi HSG Hóa học và đạt được giải nhất cấp tỉnh, bên cạnh đó còn tham gia hội thao giáo dục quốc phòng và đạt Huy chương Đồng, thì điểm khuyến khích được cộng vào điểm xét tốt nghiệp THPT là như sau:

Giải nhất cấp tỉnh môn Hóa	2 điểm
Huy chương Đồng hội thao Giáo dục quốc phòng	1 điểm
Điểm khuyến khích được cộng sẽ là: 2 điểm

[Xem thêm]: Học phí các trường đại học công lập, dân lập theo khu vực 2023

Phân biệt điểm ưu tiên và điểm khuyến khích

Nếu như bạn vẫn chưa phân biệt được điểm ưu tiên và điểm khuyến khích thì hãy đọc bài dưới đây nhé!

Sự giống nhau

Điểm ưu tiên và điểm khuyến khích đều được sử dụng để cộng vào điểm xét tốt nghiệp THPT.

Sự khác nhau

Điểm ưu tiên

Điểm khuyến khích

Đối tượng được cộng điểm

Điểm ưu tiên là điểm được cộng thêm dành cho những thí sinh nằm ở diện đặc biệt:

Khu vực sinh sống
Đối tượng đặc biệt
(được đề cập ở mục 1)

Điểm khuyến khích là điểm được cộng thêm dành cho những thí sinh có tham gia và đạt giải trong một số kỳ thi được Bộ GDĐT quy định.

Tính vào điểm thi xét tuyển đầu vào các trường đại học

Thường được tính vào (Lưu ý: Điều này còn tùy thuộc vào yêu cầu của từng trường đại học)

VD:
Năm 2022, trường Đại học Ngoại Thương tính điểm đầu vào cho 1 số mã xét tuyển như sau:

Điểm xét tuyển = Điểm 3 môn xét tuyển + Điểm ưu tiên theo khu vực, đối tượng (nếu có) + Điểm ưu tiên xét tuyển (nếu có).

Thường không được tính vào (Lưu ý: Điều này còn tùy thuộc vào yêu cầu của từng trường đại học)

Trên đây là toàn bộ thông tin liên quan đến điểm ưu tiên và điểm khuyến khích khi xét tốt nghiệp THPT. IZONE chúc các bạn có một kỳ thi như ý.

Để chuẩn bị tốt hơn cho kỳ thi THPT quốc gia 2023 sắp tới, các bạn có thể tham khảo và học viết về các kiến thức như Phrasal verb, hay các bài giải đề thi THPT quốc gia chi tiết tại IZONE nhé!